Wartościowe, rzadko spotykane, jednorodne, czyste i przejrzyste odmiany minerałów i skał. Zwykle charakteryzują się efektownym zabarwieniem, dużą trwałością, silnym połyskiem, dużą twardością (powyżej 7 w skali Mohsa). Kamienie szlachetne używane są w jubilerstwie – oprawiane w złoto, srebro i inne metale szlachetne, zdobią właściciela; mają znaczenie symboliczne i specyficzne właściwości. Przykłady kamieni szlachetnych: